Badania nad zagadnieniem występowania pogody bezchmurnej na obszarze Polski

 MATERIAŁ I METODA OPRACOWANIA

Materiałem podstawowym wykorzystanym przy opracowywaniu zagadnienia występowania pogody bezchmurnej na obszarze Polski były wyniki obserwacji wielkości zachmurzenia ogólnego z 24 terminów w ciągu

doby w 31 stacjach synoptycznych z lat 1961—1970 (zawarte w dziennikach synoptycznych^znajdujących się w Archiwum PIHM w Warszawie).

Należy zaznaczyć, że w obserwacjach wielkości zachmurzenia w sieci stacji synoptycznych z dniem 1 I 1966 r. nastąpiła zmiana stosowanej skali

wielkości zachmurzenia z jedenastostopniowej na dziewięciostopniową.

Wobec tego, brane pod uwagę notowania wielkości zachmurzenia dotyczyły przedziału 0 i 1/10 pokrycia nieba przez chmury w okresie 1961—1965 oraz 0 i 1/8 w latach następnych.

Wykorzystany w opracowaniu material obserwacyjny posiadał nieste1у pewne luki. W większości przypadków był to brak notowań wielkości

zachmurzenia w czasie nocy, powtarzający się na danej stacji najczęściej w kilkunastodniowych okresach w różnych miesiącach i latach. W stosunku jednak do liczby dni w całym rozpatrywanym dziesięcioletnim

okresie, luki te były niewielkie. Odnotowano je w następujących stacjach (w nawiasach podano liczby dni z brakiem pełnych obserwacji): Legnica

(65), Racibórz (56), Słubice (52), Zakopane i Przemyśl (17).

Brakujące dane dla tych stacji uzupełniono w stosunku do najbliżej położonych punktów obserwacyjnych.

Rozpatrzenia występowania bezchmurnego nieba dokonano w oparciu o notowania wielkości pokrycia nieba przez wszystkie rodzaje chmur.

Zdając sobie sprawę z ujemnych stron takiego podejścia (14), uważano za celowe nie rezygnować z uwzględniania chmur wysokich, mając na uwadze ścisłość pojęcia „pogoda bezchmurna”.

Terminem „pogoda bezchmurna” określano okres charakteryzujący się zupełnym brakiem chmur lub występowaniem ich w takiej ilości,

że pokryte przez nie niebo stanowiło część nie większą niż 1/10—1/8. Ponieważ materiały obserwacyjne,

jakimi dysponowano, dotyczyły 24 notowań zachmurzenia w ciągu doby, podstawową jednostką czasu trwania pogody bezchmurnej mogła być godzina. Przyjęto przy tym, że jeśli

w danym terminie obserwowano wielkość zachmurzenia 0 lub 1, to pogoda bezchmurna występowała w przeciągu godziny, licząc od 30 minut

przed, do pół godziny po tym terminie.

W celu uzyskania możliwie pełnych danych dotyczących badanego zagadnienia, dla każdej z uwzględnionych stacji obliczono częstość wystę­powania pogody bezchmurnej:

a) w kolejnych 120 miesiącach, b) w rozpatrywanych 10 latach, c) w poszczególnych miesiącach (z wszystkich lat), d) w całym dziesięcioletnim okresie. Należy zaznaczyć,

że obliczenia te dokonano w stosunku do liczby cogodzinnych obserwacji w odnośnych okresach. Poza tym, również dla wszystkich stacji, wyznaczono częstość notowań bezchmurnego nieba o każdej godzinie w danym miesiącu

oraz w całym dziesięcioleciu, przyjmując za podstawę obliczeń w pierwszym przypadku sumę tych samych godzin w 10 miesiącach, w drugim — liczbę tych samych godzin w 10 latach.